ԱՄՆ-ն և Կանադան, լինելով խոշորագույն առևտրային գործընկերներ, պատմության ընթացքում ունեցել են մի քանի տարիֆային հակամարտություններ, հիմնականում փայտանյութի, պողպատի, ալյումինի և կաթնամթերքի ոլորտներում։

1. Փայտանյութի տարաձայնություններ (1982–ներկայում)

Կանադան ԱՄՆ-ին մատակարարում է փափուկ փայտանյութ (softwood lumber), որը լայնորեն օգտագործվում է շինարարությունում։

📌 Խնդիրը՝ ԱՄՆ-ը պնդում է, որ Կանադայի կառավարությունը սուբսիդավորում է իր փայտանյութի արտադրությունը, ինչը անհավասար մրցակցություն է ստեղծում։

📌 Տարիֆներ՝ ԱՄՆ-ն բազմիցս բարձրացրել է Կանադայից ներմուծվող փայտանյութի մաքսատուրքերը՝ մինչև 24%։

📌 Հետևանքներ՝

• ԱՄՆ-ում շինարարական ծախսերը բարձրացել են։

• Կանադական փայտանյութի արտադրողները վնասներ են կրել։

• Երկու երկրներն էլ վիճարկել են հարցը ԱՀԿ-ում (Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն)։

2. Պողպատի և ալյումինի մաքսատուրքերը (2018-2019)

2018-ին Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը հայտարարեց, որ ԱՄՆ-ը ազգային անվտանգության նկատառումներից ելնելով 25% մաքսատուրք է սահմանում պողպատի և 10%՝ ալյումինի վրա։

📌 Պատճառաբանությունը՝ ԱՄՆ-ը պնդում էր, որ պետք է նվազեցնի կախվածությունը արտաքին մատակարարներից։

📌 Կանադայի պատասխան քայլը՝

• Կանադան պատասխան մաքսատուրքեր սահմանեց ԱՄՆ-ից ներմուծվող ապրանքների վրա՝ ներառյալ պողպատը, ալյումինը, ալկոհոլը և սննդամթերքը։

📌 Արդյունքը՝

• Երկու երկրներն էլ ֆինանսական վնասներ կրեցին։

• 2019-ին Թրամփը համաձայնեց հանել մաքսատուրքերը՝ կնքելով նոր առևտրային համաձայնագիր (CUSMA – ԱՄՆ-Մեքսիկա-Կանադա առևտրային համաձայնագիր, որը փոխարինեց NAFTA-ին)։

3. Կաթնամթերքի առևտրային հակամարտությունը

Կանադան ունի կաթնամթերքի կառավարվող շուկա, ինչը նշանակում է, որ այն սահմանափակում է ներմուծումը և աջակցում տեղական ֆերմերներին։

📌 ԱՄՆ-ի դժգոհությունը՝

• ԱՄՆ ֆերմերները բողոքում էին, որ Կանադան սահմանափակում է ամերիկյան կաթնամթերքի ներմուծումը, մինչդեռ իր կաթնամթերքը վաճառում է ԱՄՆ-ում։

• ԱՄՆ-ը նաև դեմ էր Կանադայի «Կաթի դաս 7» ծրագրին, որը վերահսկում էր որոշ տեսակի կաթնամթերքի գները՝ սահմանափակելով ամերիկյան մատակարարների շուկայի հասանելիությունը։

📌 Տարիֆներ և հակաքայլեր՝

• 2018-ին Թրամփը սպառնաց լիովին վերանայել NAFTA-ն, եթե Կանադան չբացի իր կաթնամթերքի շուկան։

• 2019-ին ստորագրված CUSMA (NAFTA-ի նոր տարբերակը) Կանադային պարտադրեց հանել որոշ սահմանափակումներ՝ թույլ տալով ԱՄՆ ֆերմերներին ավելի ազատ վաճառել իրենց կաթնամթերքը Կանադայում։

📌 Հետևանքներ՝

• Կանադական ֆերմերները դժգոհեցին, որ իրենց պաշտպանական համակարգը թուլացավ։

• ԱՄՆ ֆերմերները ձեռք բերեցին ավելի մեծ շուկա, բայց հաշվի առնելով փոխարժեքի տարբերությունները, նրանց մրցակցությունն այնքան էլ հեշտ չեղավ։

Եզրակացություն

ԱՄՆ-Կանադա տարիֆային պատերազմները հիմնականում ուղղված են փայտանյութի, պողպատի, ալյումինի և կաթնամթերքի ոլորտներին։ Չնայած երկու երկրները բազմիցս մտել են առևտրային հակամարտության մեջ, նրանք հաճախ համաձայնության են գալիս, քանի որ իրարից տնտեսական մեծ կախվածություն ունեն։