Fitch Ratings-ը գնահատական է տվել Armbrok-ին

Լոնդոն – 2025թ. մարտի 6 – Fitch Ratings գործակալությունը Armbrok ԲԲԸ-ին (Բաց բաժնետիրական ընկերություն) շնորհել է երկարաժամկետ վարկանիշ (IDR) ‘B-’` կայուն կանխատեսմամբ, ինչպես նաև կարճաժամկետ վարկանիշ ‘B’։

Armbrok-ի վարկանիշները հիմնված են նրա սեփական վարկային դիրքի վրա, սակայն սահմանափակվում են ընկերության համեստ շուկայական դիրքով, կորպորատիվ կառավարման պարզ համակարգով, բարձր բիզնես կենտրոնացվածությամբ և կարգավորիչ ռիսկերի ազդեցությամբ։ Միևնույն ժամանակ, վարկանիշները հաշվի են առնում Armbrok-ի ուժեղ ֆինանսական ցուցանիշները 2022-ից ի վեր, պահպանողական վարկային բեռը և բավարար հաշվեկշռային լիկվիդայնությունը։

Հիմնական գործոնները

Առաջատար դիրք, բայց փոքր մասշտաբ

1994 թվականին հիմնադրված Armbrok-ը Հայաստանի ներդրումային ընկերությունների շուկայի առաջատարն է։ Այն տրամադրում է ֆինանսական ծառայությունների լայն շրջանակ՝ ներդրումային բանկինգ, բրոքերային ծառայություններ և միջազգային առևտուր՝ շուրջ 10,000 հաճախորդների համար, որոնց մեծ մասը Հայաստանի քաղաքացիներ և փոքր ու միջին բիզնեսներ (ՓՄԲ) են։

Ընկերության հիմնական եկամուտը ձևավորվում է բրոքերային գործունեությունից և արժեթղթերի առևտրից, իսկ եկամուտների բազան, չնայած որոշ դիվերսիֆիկացիայի, շարունակում է մնալ հաճախորդակենտրոն։

Բացի հաճախորդների համար բրոքերային ծառայություններ մատուցելուց, Armbrok-ն իրականացնում է նաև սեփական ներդրումային գործառնություններ, որոնք հանգեցնում են բաց տոկոսադրույքային և արտարժութային (FX) դիրքերի։ 2022-2023 թվականներին ընկերության եկամուտներն ու շահութաբերությունն աճեցին՝ պայմանավորված Ռուսաստանից կապիտալի ներհոսքով Ուկրաինայի պատերազմի հետևանքով։ Այս ազդեցությունը սկսեց նվազել 2024-ին, և ակնկալվում է, որ 2025-2026 թվականներին եկամուտների մակարդակը կշարունակի կայունանալ։

Բարձր ռիսկի ախորժակ

Fitch-ի գնահատմամբ, Armbrok-ը բարձր շուկայական ռիսկի ախորժակ ունի, ինչը դրսևորվում է բաց տոկոսադրույքային և արտարժութային դիրքերով։ Ընկերության երկարաժամկետ հայկական պետական պարտատոմսերի խոշոր պորտֆելը զգայուն է տոկոսադրույքների փոփոխության նկատմամբ. 100 բազիսային կետանոց (bp) զուգահեռ տեղաշարժն ազդում է 2023 թվականի ավարտի կապիտալի 12%-ի չափով։

2024 թվականի վերջում Armbrok-ի բաց արտարժութային դիրքը կազմում էր ընդհանուր կապիտալի 40% (հիմնականում երկար դոլարային դիրք)։

Ընկերությունն օգտագործում է բնական հակակշիռ (hedge)՝ հաշվի առնելով ազգային արժույթի փոխարժեքի և տոկոսադրույքների միջին կախվածությունը, սակայն այս մոտեցման երկարաժամկետ արդյունավետությունը մնում է անհայտ։ Ներկայումս Armbrok-ի ռիսկի կառավարման մեխանիզմները տարրական մակարդակի են, սակայն ղեկավարությունն ակնկալում է զարգացնել ավելի կառուցվածքային և ավտոմատացված ռիսկի կառավարման համակարգ։

Լավ ակտիվների որակ, բայց կենտրոնացված պորտֆել

Armbrok-ի ակտիվների որակը կայուն է, քանի որ ընկերությունն ունի ցածր քանակությամբ խնդիր ունեցող ակտիվներ, սակայն բախվում է բարձր կենտրոնացվածության ռիսկերին և ներդրումներին՝ ռիսկային ակտիվներում։

Ընկերությունը պահպանում է ցածր վարկային ռիսկ ունեցող պետական պարտատոմսերի պորտֆել, սակայն միևնույն ժամանակ ունի բարձր ռիսկայնությամբ, բայց բարձր եկամտաբերությամբ ներդրումներ։ Fitch-ը կանխատեսում է, որ ակտիվների որակը հիմնականում կայուն կմնա՝ չնայած Armbrok-ի ռիսկի բարձր ախորժակին։

Ուժեղ եկամտաբերություն 2022-2024 թվականներին

2022-2023 թվականներին Armbrok-ի ֆինանսական արդյունքները զգալիորեն բարելավվել են՝ պայմանավորված արտաքին գործոններով, մասնավորապես՝ Ռուսաստանից կապիտալի հոսքով։ 2024-ին գործարքների ծավալները սկսեցին նվազել, բայց շահութաբերությունը մնաց բարձր մակարդակում։

Fitch-ը կանխատեսում է, որ 2025-2026 թվականներին շահութաբերությունը կմնա կայուն՝ պահպանելով 2022-ից առաջ եղած մակարդակներից բարձր դիրքը։

Ցածր վարկային բեռ, բավարար կարգավորիչ պաշար

Armbrok-ն ունի ցածր վարկային բեռ և ուժեղ կապիտալային դիրք, որը զգալիորեն գերազանցում է կարգավորիչ նվազագույն պահանջները։ Սակայն Fitch-ը համարում է, որ բիզնեսի կենտրոնացված մոդելն ու ռիսկի բարձր ախորժակը սահմանափակում են կապիտալի որակական գնահատականը։

Armbrok-ի կարճաժամկետ հաշվեկշիռը ընկերությանը թույլ է տալիս անհրաժեշտության դեպքում նվազեցնել ռիսկային ակտիվները։ Չնայած ընկերության հավակնոտ աճի ծրագրերին, Fitch-ը ակնկալում է, որ այն կպահպանի բավարար կապիտալային դիրք։

Բավարար լիկվիդայնություն

Armbrok-ը պահպանում է բարձր լիկվիդայնություն, որի շնորհիվ իր ակտիվները բավարարում են կարճաժամկետ պարտավորություններին (հիմնականում repo գործարքներ)։

Ընկերության ֆինանսավորման աղբյուրները սահմանափակ են, սակայն տեղական պետական պարտատոմսերի և դոլարային արժեթղթերի առկայությունը ապահովում է կարճաժամկետ լիկվիդայնությունը։

Fitch-ը նշում է, որ Armbrok-ը էականորեն չի զբաղվում մարժինալ վարկավորմամբ, ինչի շնորհիվ արտաքին ֆինանսավորման անհրաժեշտությունը սահմանափակ է։ Եթե շուկաներում լուրջ ցնցումներ չլինեն, ընկերությունը կկարողանա կառավարել իր լիկվիդայնությունը։

Վարկանիշի փոփոխության գործոնները

Վարկանիշի իջեցման գործոններ

• Կապիտալի նվազում` 12%-ից ցածր ռիսկային ակտիվների նկատմամբ,

• Լծակավորման ավելացում` tangible leverage >10x,

• Ֆինանսավորման կամ լիկվիդայնության վատթարացում,

• Եկամուտների զգալի անկում,

• Կարգավորիչ ռիսկերի մեծացում` օրենսդրական խստացում կամ պատժամիջոցներ։

Վարկանիշի բարձրացման գործոններ

• Եկամուտների դիվերսիֆիկացիա և ռիսկերի նվազեցում,

• Կորպորատիվ կառավարման բարելավում և ռիսկի կառավարման համակարգի կատարելագործում։

ճշգրտումներ

Fitch-ը կատարել է որոշակի ճշգրտումներ վարկանիշավորման մեջ՝ հիմնվելով բիզնես մոդելի, կարգավորիչ միջավայրի և եկամուտների կայունության վրա, որոնք բացասական ազդեցություն են ունեցել վարկանիշային ցուցանիշների վրա։