Հայաստանը ստանձնում է տեխնոլոգիական տարածաշրջանային առաջատար դառնալու հավակնոտ նպատակը՝ Փարիզում կայացած VivaTech 2025 համաժողովի ընթացքում հայտարարված նոր նախագծով։ Ըստ ներկայացված մանրամասների, Երևանում կառուցվելու է 500 միլիոն դոլար արժողությամբ արհեստական ինտելեկտի (AI) կենտրոն, որը, ըստ նախաձեռնության հեղինակների, կդառնա ոչ միայն Հայաստանի, այլ ողջ տարածաշրջանի նորարարական սրտի լակմուսի թուղթը։
Նախագիծը համատեղ նախաձեռնություն է Firebird.ai ընկերության, Հայաստանի կառավարության, NVIDIA տեխնոլոգիական հսկայի, Afeyan Initiatives for Armenia-ի և Team Group կապի ընկերության միջև։
«AI կենտրոնները 21-րդ դարի ենթակառուցվածքն են», — VivaTech-ում ասել է NVIDIA-ի հիմնադիր և գործադիր տնօրեն Ջենսեն Հուանգը։
«Հայաստանի հետ համագործակցությունը կօգնի հիմնել արհեստական ինտելեկտի զարգացած էկոհամակարգ, բացելով նոր հնարավորություններ ամբողջ տարածաշրջանի համար»։
Ըստ ծրագրի՝ կենտրոնում կտեղադրվի հազարավոր NVIDIA Blackwell GPU, կստեղծվի ավելի քան 100 մեգավատ հզորությամբ ենթակառուցվածք, և կիրականացվի համատեղ գիտահետազոտական աշխատանքներ առաջատար համալսարանների հետ։
«Խոսքն արդեն միայն տեխնոլոգիայի մասին չէ։ Մենք ստեղծում ենք հարթակ, որտեղ Հայաստանից նորարարությունը կբարձրանա համաշխարհային բեմ», — նշել է Firebird.ai-ի համահիմնադիր Ռազմիկ Հովագիմյանը։
Ընկերությունն, որը մինչ այս պահը գործել է «գաղտնի ռեժիմով», խոստանում է ներդրումներ կատարել նոր AI մոդելների, ռոբոտաշինության, գիտության, ինչպես նաև տեղական նորարարների ինկուբացիայի և կրթական ներուժի զարգացման ուղղությամբ։
Նուբար Աֆեյանը, ով միացել է նախագծին որպես հիմնադիր գործընկեր և ռազմավարական խորհրդատու, VivaTech-ում շեշտել է՝
«Այս նախագիծը կերտում է Հայաստանի տեխնոլոգիական առաջնորդության հաջորդ գլուխը՝ համաշխարհային գործընկերությամբ և համարձակ ռազմավարությամբ»։
Նրա խոսքով՝ այս կենտրոնը կդասավորի Հայաստանը արհեստական ինտելեկտի համաշխարհային քարտեզի վրա՝ որպես լուրջ խաղացող։
Նախագծի կառուցվածքը հետևյալն է՝
- Firebird.ai՝ տեխնոլոգիական հարթակի ստեղծում և շահագործում, ներդրումներ և տեղական R&D աջակցություն
- Հայաստանի կառավարություն՝ համաֆինանսավորում, ենթակառուցվածքային աջակցություն
- NVIDIA՝ գերհզոր հաշվարկային GPU-ներ, տեխնիկական խորհրդատվություն
- Team Group՝ տվյալների փոխանցման ենթակառուցվածք
- Afeyan Initiatives for Armenia՝ ռազմավարական ներդրումներ և գիտահետազոտական ուղղության խորացում
Արհեստական ինտելեկտի այս նոր կենտրոնը պետք է շահագործման հանձնվի 2026 թվականին։ Այն կծառայի որպես տեխնոլոգիական հարթակ, որտեղ կհամադրվեն գիտությունը, բիզնեսը և կրթությունը՝ ապահովելով տնտեսության և գիտության փոխներգործությունը։
Նախագծի մեկնարկը փաստում է՝ Հայաստանը լրջորեն մտնում է գլոբալ AI մրցակցության դաշտ՝ ոչ միայն օգտվողի, այլ ստեղծողի դերում։
