Բյուջետային ավիաընկերությունները (low-cost carriers) աշխատում են մի պարզ գաղափարի շուրջ՝ գինը նվազագույնի հասցնել, բայց լրացուցիչ ծառայություններից եկամուտ ստանալ ✈️💸։ Ահա հիմնական գործելակերպը․

Սկզբունք՝ «no frills» (առանց ավելորդությունների) Տոմսը հաճախ ներառում է միայն նստատեղն ու ձեռքի փոքր ուղեբեռ։ Բոլոր հավելյալները (մեծ ճամպրուկ, տեղ ընտրել, սնունդ, even boarding pass տպել օդանավակայանում) առանձին են վճարվում։ Ծախսերի կրճատում Օգտագործում են մեկ տիպի ինքնաթիռ (օրինակ՝ Ryanair-ը հիմնականում Boeing 737-ներ ունի), ինչը պարզեցնում է պահեստամասերը, վերանորոգումը ու անձնակազմի վերապատրաստումը։ Թռիչքներ հիմնականում դեպի երկրորդական/մարզային օդանավակայաններ, որտեղ վայրէջքի վճարները էժան են։ Արագ շրջադարձ․ ինքնաթիռը վայրէջքից հետո 25–30 րոպեում նորից պատրաստվում է թռիչքի։ Բարձր օգտագործում Օրական շատ թռիչքներ են անում, քիչ կանգառներ, որպեսզի ինքնաթիռները մշտապես շահագործման մեջ լինեն։ Ագրեսիվ գների մոդել Տոմսերը շատ էժան են, եթե վաղ ես գնում, բայց գինը բարձրանում է, երբ պահանջարկն աճում է կամ թռիչքի օրը մոտենում է։ Սրա հիմքում կանգնած է «yield management»-ը՝ համակարգ, որ մշտապես վերահսկում է վաճառքը և փոխում գները։ Լրացուցիչ եկամուտների մոդել Վաճառում են սնունդ, խմիչք, ապահովագրություն, նույնիսկ մեքենայի վարձակալություն կամ հյուրանոց։ Շատերը նաև գովազդից են գումար աշխատում (ինքնաթիռի ներսում պաստառներ, գրառումներ նստատեղերի վրա և այլն)։ Անձնակազմի օպտիմալացում Բարձր աշխատավարձեր չկան, անձնակազմը հաճախ միաժամանակ կատարում է մի քանի գործառույթ (օրինակ՝ ուղեկցորդները նաև վաճառող են օդում)։

Այս ամենի շնորհիվ բյուջետային ավիաընկերությունները կարողանում են պահել գինը անհավատալիորեն ցածր, բայց իրականում շահույթը գալիս է ավելորդ ծառայություններից և խիստ կառավարվող ծախսերից։

Հիմա կեք համեմատենք բյուջետային (օր․ Ryanair, Wizz Air) և ավանդական (օր․ Lufthansa, Air France) ավիաընկերությունների մոդելները․

🛫 Տոմսի գին և ծառայություններ

Ryanair / Wizz Air → Տոմսը միայն նստատեղն է + փոքր ձեռքի պայուսակ։ Ամեն ինչի համար վճարում ես առանձին՝ մեծ ճամպրուկ, սնունդ, նստատեղի ընտրություն։ Lufthansa → Տոմսում արդեն ներառված է ճամպրուկ, նստատեղի ընտրություն, սնունդ/խմիչք, հաճախ նաև զվարճանքի համակարգ։

🏢 Օդանավակայաններ

Ryanair / Wizz Air → Թռչում են ավելի էժան և հեռու օդանավակայաններ (օր․ Փարիզի Charles de Gaulle-ի փոխարեն Beauvais)։ Lufthansa → Միջազգային խոշոր օդանավակայաններ՝ մեծ տերմինալներով ու հարմար միացմամբ դեպի այլ թռիչքներ։

✈️ Ինքնաթիռների օգտագործում

Ryanair / Wizz Air → Մեկ տիպի ինքնաթիռ (օր․ Boeing 737 կամ Airbus A320), արագ turnaround (30 րոպեից պակաս)՝ ծախսերը նվազեցնելու համար։ Lufthansa → Տարբեր տիպի ինքնաթիռներ՝ կարճ, միջին ու երկար հեռավորության համար (A320, A350, Boeing 747)։ Շատ ավելի մեծ և բարդ պարկ։

👩‍✈️ Անձնակազմ

Ryanair / Wizz Air → Ուղեկցորդները նաև վաճառող են (ուտելիք, լոտո, լոտերիա ✨)։ Lufthansa → Ավելի շատ անձնակազմ, բարձր սպասարկում, հաճախ բազմալեզու։

💰 Եկամուտների մոդել

Ryanair / Wizz Air → Տոմսերի գնի մի մասը + լրացուցիչ ծառայություններից (ճամպրուկ, ապահովագրություն, ավտոմեքենայի վարձույթ, գովազդ ինքնաթիռում)։ Lufthansa → Տոմսի գնի մեծ մասն արդեն ընդգրկում է ծառայությունները։ Լրացուցիչ եկամուտ կա, բայց ավելի քիչ դեր ունի։

🌍 Ցանց և թռիչքներ

Ryanair / Wizz Air → Point-to-point (ուղիղ) թռիչքներ, հիմնականում կարճ և միջին հեռավորություն։ Միջանցիկ չվերթներ գրեթե չեն առաջարկում։ Lufthansa → Hub-and-spoke մոդել․ ուղևորները հավաքվում են կենտրոնական հանգույցներում (օր․ Ֆրանկֆուրտ), որտեղից տեղափոխվում են դեպի ամբողջ աշխարհ։

👉 Պարզ ասած, բյուջետային ավիաընկերությունները քեզ տեղափոխում են ամենաարդյունավետ ձևով, բայց առանց հարմարության, իսկ ավանդական ավիաընկերությունները տալիս են ամբողջ փորձառությունը, հատկապես երկար թռիչքներում։

Եթե Եվրոպայում գարնանը ուզում ես գնալ weekend trip 🌍՝ Wizz Air-ը կարող է հիանալի ընտրություն լինել։ Բայց եթե թռչում ես Երևան–Նյու Յորք 🗽՝ Lufthansa-ի նման ավանդական ընկերությունը շատ ավելի հարմար է։